لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات:41

موقعيت جغرافيايي عربستان و اوضاع اجتماعي – سياسي آن پيش از اسلام

عربستان يا شبه جزيره عربستان سرزميني است در منتهي اليه جنوب غربي آسيا به شكل مربع مستطيل با ضلعهاي نامتساوي كه بين 12 و 32 درجه عرض شمالي و 35 و 60 درجه طول شرقي ميان آفريقا و قسمت بزرگي از آسيا قرار گرفته است . مساحت اين سرزمين به دو ميليون و ششصدهزار كيلومتر مربع مي رسد. عربستان از شمال به كشورهاي اردن و عراق از شره به خليج فارس و درياي عمان و درياي عرب ، از جنوب به خليج عدن و از سوي مغرب به درياي سرخ محدود است . چنانكه مي بينيم سرزمين عربستان از سه جانب به دريا پيوسته و اين سه جانب را پنج دريا فرا گرفته است ،‌و تنها از سمت شمال است كه به خشكي منتهي مي شود. با اينهمه دورن اين سرزمين از آب كه مايه زندگاني هر جانداري است بهره چنداني ندارد. در سراسر اين منطقه گستره رودخانه اي كه وسيله حمل و نقل باشد يافت نمي شود . تنها روديك ه در آن جريان دارد در وادي حجر (در يمن است) كه در ازاي آن از يكصد كيلومتر بيشتر نيست .

رشته كوههاي بلندي كه از شبه جزيره سينا آغاز و در امتداد درياي سرخ تا خليج فارس كشيده مي شود همچون ديواري بلند آنرا فرا گرفته است . در خلال اين كوهها دره هاي كوچك و بزرگي وجود دارد كه عرب آن را وادي مي گويد. مهمترين اين واديها سرحان رومه ، دواسر و حَضرَ موت است . روزگاران پيش از اسلام بعض اين واديها مانند (سرحان) راه تجارتي بوده است . سراسر ساحل درياهاي اطراف آن – جز در چند منطقه – پر از اسفنجها و مانعهاي طبيعي است كه كشتي نمي تواند در آن پهلو بگيرد. اگر از كوههايي كه همچون باروي استوار گرد عربستان را فرا گرفته است بگذريد و بدرون سرزمين برسيد به مانعهاي ديگري بر خواهيد خورد ،‌چنانكه در شمال آن باديه الشام است كه از حدود فلسطين تا جنوب غربي عراق كشيده است ،‌و در جنوب آن بيابان ،‌بيابان وسيع ديگري است بنام نَفود كه هفتاد هزار كيلومتر مربع وسعت دارد و از شن نرم پوشيده شده است . وزش باد توده هاي شن را از اين سو ب هآن سو مي بردو ايجاد راه را در دنياي قديم – ناممكن مي ساخت. از جنوب به سمت شرق اين شبه جزيره بيابان ديگري است به نام الرُْبع الخالي كه تا امروز همچنان خالي است . وسعت اين بيابان به پانصد هزار كيلومتر مربع مي رسد و مي توان گفت پهناورترين بيابانهاي خشك و خالي جهانست . بين الربع الخالي و نفوذ بيابان ديگري است به نام دَهنا كه آنهم از ريگ روان پوشيده است و به خاطرم همين مانعهاي طبيعي هزاران سال شبه جزيره عربستان در خاموشي و گمنامي بسر مي برد. بدون ترديدي اگر دين اسلام در اين سرزمين پديد نمي آمد ،‌و از آنجا به ديگر سرزمينهاي جهان نمي رفت عربستان همچنان در انزوا بسر مي برد و يا اينكه توجه چنداني بدان نمي شد. با اينهمه نبايد پنداشت كه پيش از اسلام در اين منطقه از آباداني و تمدن نشاني نبوده است . چنانكه خواهيم نوشت قسمت مستعد آن (جنوب ) آبادان بود و دولتهايي در آنجا تاسيس شده است . همچنين در ديگر قسمتها نيز تمدنهايي (هر چند به صورت ناقص) وجود داشته است .

ساكنان اين سرزمين را عرب مي نامند. در اينكه معني عرب چيست و از چه زمان آن مردم را بدين نام ناميده اند و اين مردم از كجا بدين سرزمين آمده اند هنوز ميان نژاد شناسان اختلاف است . بعض داستانهاي پيش از اسلام كه پس از اسلام گرد آمده و به نام تاريخ معروف شده است گويد چون نام نياي آن مردم يَعرَب بن قحطان بوده است فرزندان او عرب نام گرفته اند.

تقسيمات جغرافيايي

سرزمين عربستان را گاه بر اساس عوارض جغرافيايي و گاه بر حسب شرايط اقليمي تقسيم مي كنند. بر اساس تقسيم بندي نخستين آن را پنج قسمت كرده اند. :

1-تهامه وآن سرزميني است پست كه از مساحل درياي سرخ از ينبع آغاز ميشود و تا سرزمين نجران امتداد دارد . و آن را بخاطر گرماي سخت و نوزيدن باد بدن نام ناميده اند.

2-حجاز كه در لغت به معني مانع است . اين سرزمين را حجاز نامده اند چون در جهت شمالي يمن و شرق تهامه قرار دارد و اين دو قسمت را از هم جدا مي كند. حجاز از چند وادي تركيب مي شود و ميان واديها سلسله كوههايي است كه بلندي بعض آنها از دوهزار متر بيشتر است .

3-نجد كه از جنوب به يمن و از شمال به باديه السماوه امتداد دارد. و به سبب بلندي زمين آن را نجد ناميده اند.

4-يمن كه از نجد تا اقيانوس هند در جنوب و درياي سرخ در غرب گسترده است .

5-عروض كه به معناي مانع است شامل يمامه ،‌عمان و بحرين است و بدان دليل آن را عروض ناميده اند كه ميان يمن ،‌نجد و عراق واقع شده است .

دين و اعتقادات